Tombe van Anherkha – TT359

Inleiding

Op de westelijke over van Luxor, op de heilige Necropolis van de Vallei der Nobelen te Deir el-Medina bevind zich de Thebaanse tombe van Anherkha, afkomstig uit de 20e Dynastie.

Anherkha behoorde tot een oude familie waaruit verschillende personen leidinggevende funkties bekleedde zoals Anherkha zelf en de ambachtsliederen aanstuurde die werkzaam waren te Deir el-Medina.

Als aanvoerder hield Anherkha niet alleen toezicht op de werkzaamheden maar werd ook geassisteerd door een schrijver om een inventarisatie te maken voor de benodigde materialen en het loon van de vakliederen te regelen. De aanvoerder werd bijgestaan door een plaatsvervanger die meestal afkomstig was uit de familiekring.

Anherkha zelf was hoofdzakelijk verantwoordelijk voor het werk dat in de koninklijke tombes werd uitgevoerd. Zijn titels luidde Aanvoerder in het dorp (Deir-el Medina) in het westen van Thebe en Hoofd van de werken van de heer van de Twee Landen.

Tombe

De tombe van Anherkha was oorspronkelijk voorzien van een voorhof en een gedecoreerde kapel waarvan weinig gespaard is gebleven.

De tombe van Anherkha werd gedecoreerd door twee getalenteerde schilders genaamd Hormin en Nebnefer waarvan de rijke en verfijnde decoraties soms in verschillende stijlen zijn uitgevoerd. De beschilderingen op de muren zijn aangebracht op een gele achtergrond.

Voorstellingen in de tombe van Anherkha toont de eigenaar in gezelschap van zijn partner Wabet die funkties bekleedde als Meesteres van het Huis en Zangeres van Amun en Zangeres van Hathor.

Naast taferelen uit het leven van Anherkhau bevat de tombe scènes afkomstig uit het ‘Boek der Poorten’ en een voorstelling van Anherkha met zijn vrouw waarbij het paar wierook brand tot de koningen en koninginnen van 18e Dynastie tot en met de 20e Dynastie.

Voorkamer
De decoraties op de muren van de voorkamer zijn grotendeels verloren gegaan hoewel op sommige plaatsen enkele fragmenten van scènes zijn bewaard gebleven.

Het gewelfde plafond van de voorkamer is verdeeld in rechthoeken die omsloten worden door registers met hieroglyfische teksten. De kolommen zijn rijk beschilderd met ongebruikelijke motieven bestaande uit rozetten en spiralen die verweven zijn met de namen van Anherkha en zijn vrouw Wabet. Anderen zijn beschilderd met vlechtwerk en motieven van een koe hoofd met zonschijf (Hathor) afgebeeld tussen gele spiralen.

Grafkamer
De muur links van de ingang van de grafkamer is beschilderd met een scène van nabestaanden waaronder familieleden die plengoffers brengen tot de overledene.

De linkermuur is gedecoreerd met zeventien scènes verdeeld in drie registers waarin passages worden vermeld waaronder de god Thoth die Anherkha introduceert in aanwezigheid van Osiris. Opgevolgd door een scène van Anherkha gekleed als priester met luipaardvel over de schouder en geschoren hoofd.

Een volgende scène toont een blinde harpiste die muziek opvoert voor Anherkha en zijn vrouw.

Daarnaast bevinden zich voorstellingen waaronder van Anherkha die Horus in de gedaante van een valk met dorsvlegel aanbid, Anherkha afgebeeld met zijn twee zonen die twee fakkels aanbiedt aan Ptah die links wordt afgebeeld en Osiris aan de rechter zijde en Anubis die een hart aanbiedt aan de mummie van de overledene.

De laatste scène toont de kat van Heliopolis als belichaming van de zonnegod Ra die de gekronkelde slang Apep met een mes onthoofd onder de heilige Persea-boom.

Op de rechtermuur bevinden zich veertien scènes die eveneens verdeeld zijn in drie registers en voorzien zijn van taferelen waaronder Anherkha die samen zijn vrouw zittend op stoelen offers ontvangen van hun zonen terwijl hun kleinkinderen rond hen spelen.

Opgevolgd door scènes in het bovenste register waarin Anherkha vier jakhalzen aanbidt die de zon voort trekken tijdens de nachtelijke reis door de hemel.

Het onderste register toont de overledene in gezelschap van vijf priesters waarvan de eerste een heilig voorwerp voorzien van een ramskop (Amun) hanteert.

Andere scènes die in de grafkamer worden afgebeeld waaronder op het plafond en beneden registers: Anherkha die de leeuw wachters van de Horizon aanbidt, Anherkha die de Bennu vogel aanbidt, Anherkha die een grote slang aanbidt, Anherkha die zittend wordt afgebeeld in gezelschap van nabestaanden waarbij de voorste persoon een staf met slangekop tot de overledene opheft.

Horus afgebeeld met kromstaf die de ceremonie van ‘het openen van de mond’ uitvoert bij het gemummificeerde lichaam van Anherkha, Anherkha die zijn Ba aanbidt en Anherkha die de nachtelijke reis maakt op de hemelse boot vergezeld door Ra-Kheper, Thoth en Isis.

Op de achterliggende muur van de grafkamer bevind zich een dubbele voorstelling van Anherkhau gekleed in een wit linnen tenue die zich wend tot Osiris. Links richt Anherkha zich tot Osiris die de Was scepter hanteert. Rechts richt Anherkha zich tot Osiris afgebeeld met dorsvlegel en herderstaf.

Register

Van een tweede tombe (TT299) van Anherkha wordt aangenomen dat deze het daadwerkelijke graf van Anherkha was en dat tombe TT359 bedoelt was voor het gebruik van familieleden. Het gebruik van familie graven te Deir el-Medina gaat terug tot de 18e Dynastie maar kwam tot stilstand door het gebrek aan ruimte op het terrein.

In het graf van Anherkha zijn geen voorwerpen en grafuitrusting aangetroffen. Het graf werd al vanaf de 19e eeuw bezocht en na die tijd waren werden verschillende delen van de scènes verwijderd. Ondanks is een groot deel van het graf gespaard gebleven.